پروانه جوانه خوار زیتون
بنا به درخواست یکی از عزیزان پست جداگانه ای در مورد پروانه جوانه خوار زیتون قرار میدهیم
در قسمت آفات درختان میوه (آفات زیتون) توضیحاتی جزئی آماده شده بود که فرصت قرار دادن آنها متاسفانه در حال حاضر وجود ندارد. توضیحات مربوط به این حشره آفت بسیار مختصر میباشد که در ادامه مطلب خواهید دید. اما از آنجایی که تنظیم این پست سفارشی صورت گرفته است، توضیحات بیشتر را نیز خواهیم گذاشت.
(مقدمه) پروانه جوانه خوار زیتون Palpita unonalis
عرض این پروانه حدود 30 mm بوده و بال جلو قهوه ای رنگ است. دو لکه در وسط بال دیده میشود. لارو زرد کمرنگ تا سبز روشن دارد و هر بند 3 جفت موی دارد و حدود 20 mm است. شفیره نیز قهوه ای رنگ و حدود 15 mm است. شب فعال بوده و تخم ریزی در پشت برگ دارد و به پوست شاخه جوان و پوست میوه حمله میکند. خسارت با خشک شدن سرشاخه ها همراه است. زمستان گذرانی آن بصورت لارو و شفیره بیشتر بر روی قلمه هاست اما روی درخت و برگهای ریخته شده میباشد و 4 نسل نیز ایجاد میکند.
بر روی ادامه مطلب کلیک کنید ...
پروانه جوانه خوار زیتون از گونه های افراد خانواده Pyralidae میباشد. اعضای این خانواده دارای حشرات آفت مهمی از قبیل کرم ساقه خوار برنج، کرم ساقه خوار ذرت، کرم انار، کرم گلوگاه انار، کرم به، پروانه موم خوار، شب پره هندی و ... میباشد. لذا شناخت افراد این خانواده که به پروانه های پوزه دار Snout moths نیز معروف اند در درجه اهمیت بالا قرار میگیرد.
این حشره از آفات مهم خانواده زیتون مخصوصا درخت زیتون میباشد و زیست شناسی آن در شرایط باغ و آزمایشگاه مورد بررسی قرار گرفته است.
ریخت شناسی:
شبپره جوانه خوار زیتون به رنگ سفید دیده میشود. طول آن حدود 12 تا 13 میلیمتر و عرض آن حدود 28 تا 30 میلیمتر میباشد. بالهای جلویی پهن تر از بالهای عقبی و ناحیه کوستال آن تقریبا قهوه ای رنگ و دارای 2 لکه تیره تر (سیاه) میباشد. منفذ های جفتگیری و تخمریزی این حشره به ترتیب در بندهای 8 و 9 شکم قرار دارد. (معمولا نسبت جنسی حشرات نر به ماده 1 به 14 است). در نرها یک منفذ در انتهای بدن وجود دارد که همراه دستجات مویی تیره رنگ میباشد. تخم ها در ابتدا زرد رنگ بوده و اغلب در سطح زیرین برگ بصورت انفرادی یا ردیفی گذاشته خواهند شد. لاروها در ابتدا زرد و در پایان دوره تغذیه به رنگ سبز دیده میشوند. گاها در قسمت کناری بدن لارو روی حلقه های بدن یک جفت نقطه سیاهرنگ مشاهده شده است. دارای 5 سن لاروی است که اندازه آن در ابتدا از 2 میلیمتر شروع شده و در پایان دوره لاروی به 20 میلیمتر نیز میرسد. (نکته مهم: تعداد سنین لاروی به کیفیت غذا نیز بستگی دارد. اگر کیفیت غذا مطلوب نباشد گاها با افزایش سنین لاروی مواجه هستیم اما اغلب در شرایط آزمایشگاه 5 سن لاروی مشاهده میشود.). شفیره درون پیله در پناهگاه ها تشکیل شده و طول آن معمولا 15 میلیمتر بوده و رنگ آن یقینا در ابتدا بر اساس رنگ بدن لارو سبز بوده و به مرور تیره شده و به رنگ قهوه ای نزدیک میشود.
زیست شناسی:
معمولا حشرات کامل و بالغ یک روز پس از ظاهر شدن جفتگیری کرده و در دوران زندگی 2 هفته ای خود حشرات ماده اقدام به تخم گذاری میکنند که اغلب در جوانه های انتهایی (برگ های تازه) و در سطح زیرین برگ، معمولا بصورت انفرادی یا ردیفی میباشد که هر حشره ماده میتواند 300 تا 400 تخم قرار دهد.
لارو سن اول پس از خروج از تخم از پارانشیم زیرین برگ تغذیه کرده و با افزایش سن لاروی ممکن است حتی رگبرگ ها نیز خورده شود. اگر جمعیت لاروهای موجود روی یک درخت بالا باشد ممکن است لاروها از پوست تازه شاخه های سبز نیز تغذیه کنند و در زمان میوه دهی به میوه ها نیز خسارت وارد کنند. طول دوره لاروی به عوامل زیادی بستگی دارد در شرایط مناسب معمولا این دوران 3 تا 4 هفته بطول می انجامد. پس از پایان دوره لاروی لارو سن آخر چندین برگ را با تارهای خود دور هم نگه داشته و درون آنها ساکن شده و به مرحله شفیرگی وارد میشود. طول دوره شفیرگی نیز معمولا یک هفته میباشد. این شبپره ها جفتگیری خود را معمولا در زمان غروب آفتاب یا اوایل صبح انجام میدهند (این نکته برای اغلب شبپره ها صادق است). حشرات ماده پس از جفتگیری اقدام به تخم گذاری میکنند. طول یک نسل از حشره بطور میانگین 40 تا 50 روز است. شبپره جوانه خوار زیتون فاقد دیاپوز اجباری بوده و در شرایط آزمایشگاهی 10 نسل از آن نیز گزارش شده است. فرم زمستان گذران آن بصورت لارو سنین سوم تا پنجم و حتی شفیره میباشد. دمای محیط از عوامل اصلی وارد شدن حشره به دیاپوز است که طبق گزارشات دمایی که پایین تر از آن حشره مذکور وارد مرحله دیاپوز میشود 5 درجه سانتیگراد است. یخبندان های طولانی و سرمای زیر صفر برای مدت چند روز متوالی باعث تلفات در فرم زمستان گذران شبپره ها خواهد شد.
کنترل:
در حال حاضر گزارشی از دشمنان طبیعی این حشره در دست اینجانب نیست.
برای کنترل شیمیایی نیز سمومی مثل دیازینون و آزینفوس متیل (گوزاتیون) معرفی شده است.
کلمات کليدي : جوانهخوارزیتون،آفاتزیتون،Palpitaunonalis،شبپرهزیتون،کرمبرگخوارزیتون
|